Bir çocuk kendi kararlarını almak için sürekli başkalarından destek istiyorsa aslında yapabileceği şeyler için ailesine bağlı kalıyorsa bağımlılık söz konusudur.
Çok küçük çocuklar için bağımlılık normal, hatta sağlıklı bir durumdur. Fakat okul çağına geldiğinde bu durumun devam ediyor olması sorunlara neden olur.
NEDENLER:
Bağımlılık asla tek bir olay nedeniyle ortaya çıkmaz, yıllarca süren bir davranıştır ve birçok nedeni olabilir.
· Her zaman bir problemi ondan daha iyi çözen ya da bir duruma ondan iyi yaklaşan başkalarının olduğu öğretilerek bağımlılık yaratılabilir.
· Bağımlılık bazı çocuklar için daha güçlü hissetme yada ilgi çekmenin bir yoludur. Çocuğun “bana yardım edin, beni koruyun” mesajları daha fazla korunma ihtiyacın göstergesidir. Özellikle koruyucu tutuma sahip ailelerde çocuğun herhangi bir başarısızlığı çocuğun korunmaya ihtiyacı var gibi algılanır. Çocuğa ait bütün görev ve sorumluluklar “o yanlış bir şey yapar” anne ve babalar tarafından üstlenilmesi bağımlılık yaratabilir.
· Çocuklarına yeterince zaman ayıramadıkları için suçluluk duyan, çalışan anne babaların bu durumu telafi etmek isterken çocuklarının üzerine çok düşmeleri.
· Çocuklarına sınır çizmekte sorun yaşayan ve aşırı serbest bırakması olan tutumu bağımlılık nedenidir.
BELİRTİLER :
Aşağıdaki davranışlardan çoğunu uzun zamandır çocuğunuzda gözlüyorsanız bağımlılık problemi olma olasılığından söz edilebilir:
· Teneffüste diğer çocuklarla oynamak yerine onları izlemeyi yada öğretmeni ile oturmayı tercih ediyorsa
· Öğretmenden sürekli yönlendirme, onay ve kabul bekliyorsa,
· Öğretmeni yanında oturup her adımda yardım etmedikçe sınıf içinde etkinliğe katılmıyorsa,
· Sınıf arkadaşlarıyla işbirliği yapmaktan kaçıyorsa,
· Okula gitmek istemiyorsa, okul dışı etkinliklere katılmayıp, sürekli evde olmak istiyorsa,
· Yaşıtı çocuklarla karşılıklı bir arkadaşlık kurmayıp, bir iki iyi arkadaşa bağımlıysa,
· Anne babası yardım etmek için hazır olana kadar ödevlerini yapmayıp bekliyorsa,
· Topluluk içindeyken yetişkinlerden ayrılmak istemiyorsa
· Anne ve babası yanında olmadan başka bir yerde kalmak istemiyorsa,
· Anne babası yanında olmadığında huysuzlaşıyorsa
· Anne ve babası yokken bağımlılığını büyük kardeşe yada ona yakın olan birine yöneltiyorsa (büyük anne, büyük baba)
ÖNERİLER:
· Çocuğu sosyal ortamlara alıştırmak, bazen yalnız bırakmak, ufak ayrılıklar yaşatmak erken dönemde alınması gereken önlemlerdir
· Bağımlı davranışlar genellikle koruyucu anne tutumlarından kaynaklandığında anne babalar tutumlarını gözden geçirmelidir
· Çocuk kendi giyinirse ters giyer, ayrı yatakta yatarsa üstünü açar, ödevini kendi başına yaparsa yanlış yapar diye düşünerek anne babaya sürekli ihtiyaç getirmekten kaçınmalıdır. Çocuğun kendi işlerini kendi başına yapmasına fırsat verilmelidir
· Hem evde hem okulda çocuğa daha bağımsız olmasını öğretirken
Beklediğiniz davranışı açıkça ifade edin ve bunları yapmadığında ortaya
sonuçları anlatın:
ÖRNEĞİN:
· Çocuk okula giderken saati nasıl kuracağını öğrenmek zorundadır, zamanında hazırlanmazsa okul servisini kaçıracağını bilmelidir.
· Okuldan getireceği eşya ve ödevlerini koyacağı özel bir yer hazırlayın. Önce kendi ödevi ya da okuma kitabını bulmak ana babanın işi değildir.
· Ev ödevlerin küçük bölümlere ayırarak çalışmasını sağlayın. Eğer gerekli çalışmalar küçük parçalar halinde sunulursa, bağımsız çalışma ve başarı daha çok gerçekleşir.
· Bir kâğıt ve silinebilir bir tahta üzerine haftalık bir tablo yapın, çocuğunuzun uygun yapmasını istediğiniz davranışları tek tek yazın ve her gün için yaptıklarının işaretlemesini isteyin. Bağımsız olarak yaptığı davranışların sonunda onu ödüllendirin.
· Çocuğunuzun yapabileceği ve yapması gereken işlere müdahale etmemeniz konusunda kararlı olun. Her insan gibi yeni bir beceriyi öğrenirken çocuğu korumaya çalışmadan çabasını takdir edin.
· Çabası için verdiğiniz ödüller, başarısı için verdiklerinizden daha sık olsun.
